شناسایی تنوع زیستی گونه‌هایAchillea spp. در هشت استان کشور، پیش درامدی بر اصلاح و اهلی سازی بومادران در ایران
کد مقاله : 1039-MPBC2024
نویسندگان
مجید آقاعلیخانی *1، غلامرضا نیازی پور2، علی مختصی بیدگلی3
1عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس
2دانشگاه تربیت مدرس
3دانشگاه تربیت مدرس
چکیده مقاله
جنس بومادران (Achillea ) شامل 140 گونه گیاه چند ساله و پلی پلوئید ازخانواده میناسانان است، که بیشتر بومی اروپا و خاورمیانه هستند. این گیاه به طور خودرو در دشت‌ها، کنار جاده‌ها و نواحی کوهستانی مناطق مختلف اروپا و ایران می‌روید. مواد مؤثره بومادران اغلب شامل سزکوئی‌ترپن‌ها، فلاونوئیدها ،تانن‌ها و ترکیبات فنولی و متابولیت‌های آنتی اکسیدانی هستند که اثر قوی در انعقاد خون داشته و نیرو دهنده، ضد تشنج، قاعده آور، رافع نفخ و التیام دهنده‌ی زخم و جراحت و دارای فعالیت‌های ضد میکروبی، ضد التهاب و ضد آلرژیک می باشند. آگاهی از تنوع زیستی گیاهان دارویی در رویشگاه های طبیعی آنها در هر سرزمین که دخابر توارثی آنها را مشخص می سازند ابزرای قدرتمند برای بهنژادگران محسوب م‌ی شود. در همین راستا به منظور شناسایی رویشگاه های طبیعی بومادران در ایران 17 رویشگاه‌ طبیعی در هشت استان طی سال‌های 1401-1398 مورد بررسی قرارگرفت. در هر منظقه ابتدا مختصات جغرافیایی رویشگاه تعیین و نقشه پراکنش گونه‌ای ترسیم شد. همچنین برای تعیین ویژگی های فیزیکوشیمیایی خاک از محدودهء ریشه هر گونه نمونه خاک تهیه شد. بر اساس نتایج این تحقیق 16 گونه مختلف از جنس بومادران شامل گونه هزار برگ(A. millefolium L)، بومادران خراسانی (Achillea pachycephala) ، بومادران زرد (A. beibersteinii Afan.) ، بومادران تماشاییA. nobilis L.) (،بومادران کرمانشاهی (A. aleppica DC.) ، بومادران بیابانی(A. tenuifolia Lam.) ، بومادران طالقانی A. talagonica -var.oxylepis)) بومادران سرسان (A. conferta DC.) بومادران کوهستانی(A. vermicularis Trin.) ، برنجاسف (Achillea santolina L.) و یک گونه از جنس تاناستوم (Tanacetum polycephalum L. ) تشخیص داده شد .
کلیدواژه ها
اکوتیپ جغرافیایی، ، بومادران، رویشگاه طبیعی، ذخایر توارثی، گیاهان دارویی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی