| بهنژادی مشارکتی گیاهان دارویی: حفاظت از تنوع زیستی و سازگاری با تغییر اقلیم |
| کد مقاله : 1065-MPBC2024 |
| نویسندگان |
|
سرور خرم دل *1، مائده سلیمی2 1عضو هیات علمی 22- عضو هیات مدیره موسسه توسعه پایدار و محیط زیست |
| چکیده مقاله |
| حفظ تنوع ژنتیکی یکی از زیربناهای اصلی در رهیافت‌های کشاورزی بوم‌شناختی بوده و حفاظت از آن به ویژه در مناطق خشک که با محدودیت آب و خاک و تنش‌های مختلف مواجه هستند، برای سازگاری و تاب‌آوری در برابر تغییر اقلیم و تنش‌های محیطی ضروری می‌باشد. در این مقاله اهمیت بهره‌گیری از بهنژادی مشارکتی با تأکید بر گیاهان دارویی و بهره‌گیری از دانش بومی زنان روستایی و عشایری به عنوان راهکاری برای حفاظت از تنوع زیستی گیاهان دارویی و بهبود سازگاری و تاب‌آوری نظام‌های زراعی مناطق خشک و نیمه‌خشک مورد بررسی قرار گرفته است. بهنژادی رایج گیاهی، فرآیندی متمرکز و غیرمشارکتی بوده که با هدف عملکرد و سازگاری اجرا شده و زنان نیز با تولید گونه‌های مختلف دارویی در باغچه‌های خانگی باعث بهبود تنوع زیستی گونه‌ها شده، دارای تعامل تنگاتنگی با محیط‌زیست بوده، بر رژیم غذایی و سلامت خانواده تاثیر داشته و برای تداوم و ارتقاء خدمات اکوسیستمی تلاش می‌کنند. بر این اساس، با توجه به این مطلب که بهنژادی مشارکتی گیاهی در ایران بر ارقام محلی و با اهدافی چون حفاظت از تنوع زیستی بومی و جلب مشارکت کشاورزان می-باشد، بهره‌گیری از زنان روستایی و عشایری دانش بومی آن‌ها به عنوان راهبردی در برنامه‌های بهنژادی مشارکتی گیاهان دارویی مهم چون زیره‌سبز، زیره سیاه، رازیانه و ... به منظور حفاظت از تنوع زیستی و سازگاری با تغییر اقلیم توصیه می‌شود. |
| کلیدواژه ها |
| بهنژادی مشارکتی، تنوع زیستی، تغییر اقلیم، زنان روستایی و عشایری، منابع ژنتیکی |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |