اصلاح آویشن (Thymus spp. ) با تکیه بر ژرم پلاسم بومی کشور
کد مقاله : 1148-MPBC2024
نویسندگان
مجید شکرپور *1، لیلا تبریزی رائینی2، وحیده ناظری3
1دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
2دانشگاه تهران
3عضو هیئت علمی دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده مقاله
آویشن (Thymus spp.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی به شمار می رود که از جایگاه ویژه ای در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی بهداشتی برخوردار است. تنوع گونه ای و رویشگاهی این گیاه حاکی از غنای ژرم‌پلاسم آن در کشور می باشدو ارزیابی گونه های مختلف بومی و مقایسه انها با ارقام اصلاح شده گونه اهلی اویشن باغی نشان داد که علاوه بر وجود تنوع زیاد، برخی صفات مانند محتوای اسانس و نسبت برگ به اندام هوایی در برخی گونه ها مانند آویشن دنایی از ارقام اصلاح شده برتر بودند. با توجه به سیستم گرده افشانی و ویژگیهای گل در آویشن، اصلاح جمعیت از طریق گزینش خانواده های ناتنی و نیز ترکیب اکوتیپهای با ترکیب پذیری زیاد برای صفات مطلوب در گونه اندمیک و انحصاری آویشن دنایی می‌تواند منجر به بهبود صفات مورد گزیشن گردد. در این ارتباط، اکوتیپهای ایلام، ملایر ، مرکزی 1 و 2 ترکیب پذیری عمومی زیادی برای صفات مهمی مانند محتوای اسانس، وزن خشک و نسبت برگ به شاخه داشتند. هیبریداسیون اکوتیپ ایلام از گونه دنایی و رقم ‘varico3’ از گونه باغی، منجر به تولید هیبریدهایی با هترزیس مثبت برای صفات عملکرد و محتوای اسانس گردید. با توجه به امکان تکثیر کلونی آویشن، حفظ و پایداری ژنتیکی هیبریدهای حاصل مشکلی نخواهد داشت. در مجموع میتوان اظهار داشت روشهای اصلاح جمعیت و اصلاح هیبرید در آویشن با توجه به غنای ژرم‌پلاسم بومی کشور می تواند بسیار امیدبخش باشد.
کلیدواژه ها
ترکیب پذیری، نرعقیمی، گونه های اندمیک، آویشن
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی